Kimyasal adı 1, 3, 7 trimetilksatin (C8H10N4O2) olan Kafein, birçok bitkinin meyvesi, tohumu ve yaprağında doğal olarak bulunan alakoid (bitki tarafından doğal olarak üretilen amin yapılı kimyasal) bir bileşiktir. Gün içinde tüketilen içeceklerin bir çoğunda yoğun olarak bulunan kafeinin insan sağlığı üzerine bir çok olumlu ve olumsuz etkisi bulunmaktadır. Özellikle önerilen dozların üzerinde tüketimi bir çok problemi beraberinde getirmektedir.
Hangi Besinde Ne kadar Kafein Mevcut?

Kafeinin en çok bilinen ve tüketilen kaynakları kahve, çay, kola ve çikolatadır. Besinlerdeki kafein miktarı besinin hazırlanmasına, üretim şekline, tüketim miktarına bağlı olarak değişmektedir.
Bazı içecek ve yiyeceklerin miligram bazında ortalama kafein miktarlarına bakacak olursak:

  • 1 fincan espresso 100 mg
  • 1 fincan latte 100 mg
  • 1 fincan cappucino 100 mg
  • 1 fincan neskafe 75 mg
  • 1 fincan Türk kahvesi 57 mg
  • 1 fincan dekafein kahve 5 mg
  • 1 çay bardağı demli çay 25 mg
  • 1 fincan filtre kahve 150 – 200 mg
  • 1 büyük fincan hazır çay 30 mg
  • 1 kutu (330 ml) enerji içeceği 150 – 200 mg
  • 1 kutu (330 ml) ice tea 70 mg
  • 1 kutu (330 ml) kola 30 – 50 mg
  • 1 kutu (330 mg) diyet kola 38 – 45 mg
  • 50 gr çikolata 5,5 – 35,5 mg
  • Kafein içeren ağrı kesicilerin 1 tabletinde 30- 50 mg kafein bulunur.
  • Bazı ilaçların içerisinde bir miktar bulunmaktadır.

Gün içinde bu içeceklerden fazla miktarda tüketmenin bir çok olumsuz duruma yol açabileceği araştırmalarca kanıtlanmıştır. Ancak önerilen dozun üzerine çıkmadan, düşük miktarlarda kafein içeren besin tüketiminin bir çok yararı olduğu düşünülmektedir.

Önerilen dozlar / Günlük Kafein Alım Limitleri


Kafeinin güvenli kullanım dozu günlük 300 – 350 mg kadardır.

Önerilen dozlar / Günlük Kafein Alım Limitleri

Kafeinin güvenli kullanım dozu günlük 300 – 350 mg kadardır.
Bu miktar 3 – 4 fincan kahve ya da 5 – 6 çay bardağı çaya denktir.
Kimlerde kafein kısıtlanmalıdır?


  • Gebelik ve emziklilik dönemlerinde ve çocuklarda kafein alımı önerilmemektedir.
  • Hipertansiyon, mide rahatsızlığı olan kişiler kafein tüketimini azaltılmalıdır.
  • Kafein tüketimi herkes için aynı etkiyi yapmayabilir. Düzenli kafein tüketen bir kişi 1 fincan kahve içtiğinde vücudu herhangi bir tepki vermeyebilir ama günlük kafein tüketimi az olan bir kişi 1 fincan kahve içtiğinde kalp çarpıntısı, sinirlilik, baş ağrısı, uykusuzluk gibi sorunlarla karşılaşabilir.
  • Yüksek dozda kafein tüketen bir kişi kafein alımını birden kesmesi sonucunda sinirlilik, baş ağrısı gibi sorunlarla karşılaşabilir. Yavaş yavaş azaltmak daha iyi olacaktır.


Kafeinin olası faydaları / Ne İşe yarar?

Kafein önerilen dozlardan alındığı zaman:

  • Uyarıcı etkisinden dolayı astım krizlerini azaltıcı etkisi vardır.
  • Dikkati artırır.
  • Yorgunluğu azaltır.
  • Bağırsakları yumuşatır.
  • Sakinleştirici etkisi vardır.
  • Metabolizmayı kısmi olarak hızlandırır.
  • Serotonin salınımı bir miktar artırdığı için mutluluk hissi verir.
  • Endorfin salınımına biraz etkilediği için kişinin kendisini enerjik hissetmesini sağlar.

Zararları Nelerdir?

Çok fazla kafein tüketiminin insan sağlığı üzerine ciddi zararları vardır.
Kafein tüketimi sürekli önerilen dozun üzerine çıkarsa:

  • Kalpte aritmiyi ( düzensiz ya da hızlı kalp atımı ) artırır.
  • Vücut ısısını artırır.
  • Uykusuzluğu neden olur.
  • Anksiyete ( kaygı ) neden olur.
  • Sinirliliğe sebep olur.
  • Uzun vadede damar sertleşmesine neden olur.
  • Mide rahatsızlığına neden olur.
  • Vitamin ve mineral kaybına sebep olur.
  • Kan basıncında artışa sebep olur.
  • Diüretik etkisinden dolayı yeterince su alınmadığı takdirde başta böbrek olmak üzere vücut fonksiyonlarının bozulmasına sebep olur.
  • Osteoporoz riskini artırır.
  • Gebelikte fazla miktarda tüketilmesi festüs de bir takım anormalilere neden olabilir.
  • Hamile kadınlarda düşük ve doğurganlık üzerine etkisi bulunmaktadır. (?)

Her besin maddesinde olduğu gibi kafeinde de yarar ve zarar dengesini bozan şüphesiz alınan dozdur. Belirli sınırlar içerisinde, aşırıya kaçılmadan tüketilen kafeinli içecekler ve yiyeceklerin sağlık üzerine olumlu etki yapabileceğine yönelik bir çok çalışma mevcut. Ancak önerilen dozların üzerine çıkılması sağlıklı beslenme kuralları ile örtüşmemektedir.