Günümüzde alternatif tıp bilimine karşı ilgi giderek artmaktadır. Alternatif tıp yöntemlerinden özellikle bitkilerin sıhhat amaçlı kullanımı yaygınlaşmaktadır. Bugünkü konumuz farkında olmadan tükettiğimiz ve vucüdumuzda farklı etkileri olan Fitoöstrojenler.
Fitoöstrojen Nedir?

Kelime Fito ve Östrojen Kelimelerinin birleşiminden türemiştir. Fito bitki anlamına gelen bir ön eki, östrojen ise kadınlık hormonu ifade etmektedir. Fitoöstrojen keliem anlamına bakıldığından Bitkisel Östrojen anlamı taşımaktadır. Fitokimyasal sınıfına girmektedir. Soya grubu ürünlerde İzoflovan formu tahıllarda ise Lignan formu bulunur.
Bitki kökenli östrojenler veya östrojene benzer etkiye sahip olan bileşikler fitoöstrojenler olarak adlandırılır. Bitkilerde doğal olarak bulunurlar ve fenolik gruplar içerirler. Bu bitkiler vücutta bulunan bazı östrojen reseptörlerine bağlanarak östrojen gibi davranır.n Hayvansal dokularda fitoöstrojen yoktur.

Ne işe yarar Faydaları Nelerdir?

Fitoöstrojenin insan vücudu üzerine bir çok yararı bulunmaktadır. İşte en öneli 4 faydası:

  1. Bazı Kanser Türlerini Azaltabilir veya Önleyebilir.

Hormon üretimi sorunuyla ilişkili kanser türlerinde doğru gıdaların tüketimiyle bu sorunlar önlenebilmektedir. Fitoöstrojenlerin kadınlarda meme kanseri ve Over (yumurtalık) kanserinde bir çok olumlu etkisi olduğu olduğuna dair bir çok bilimsel araştırma mevcuttur.

  1. Kalp Sağlığını Artırmaya Yardımcıdır.

Fitoöstrojenlerin menopoz ve sonrası dönemde kalp sağlığını iyileştirmede rol oynadığı bulunmuştur. Ateroskleroz tedavisinde yararları olabileceği düşünülmektedir. Bu iki özelliğinden yola çıkarak kardiyovasküler sistem için elzem bir fitokimyasal olduğunu söyleyebiliriz.

  1. Menopoz döneminde sağlığın iyileştirilmesine yardımcı olur.

Menopoz ve sonrası dönemindeki bireylere d vitamini ile birlikte fitoöstrojen verildiğinde kemik dokusu kaybında azalmalar görülmüştür. Aynı zamanda anti-inflamatuar etki göstererek demir seviyesindeki dalgalanmaların engellenmesini sağlamıştır. Tamamen hormon yerine geçerek etkili olamadıklarından dolayı hormon tedavisine yardımcı şekilde kullanılmaktadır. Yapılan çalışmalar menopozda sağlıklı beslenme ile beraber fitoöstrojen tedavisinin olumlu sonuçlar verdiği yönündedir

  1. Kilo vermeye yardımcıdırlar.

Fitoöstrojenlerin bir grubu olan izoflovonlar ile yapılan bir çalışmada kilo kaybına yardımcı olduğu bulunmuştur. Daha net olamamakla birlikte daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Elbette ki sadece bu bitkisel kimyasalın kullanımı kilo vermek için yeterli değildir. Kilo vermek için sağlıklı bir beslenme programı ev profesyonel bir diyet planı uygulanması şarttır.
Kullanım Alanları Nelerdir?

Fitoöstrojenler özellikle hormona bağlı kanserlerin kontrol ve önlenmesinde rol oynar. Fitoöstrojenlerin antioksidan etkisinin kanser tedavisinde önemli etkileri olduğu bulunmuştur. Fitoöstrojenler; meme kanserinde, prostat kanserinde, kolon kanserinde kullanılmıştır. Kardiyovasküler hastalıklar ve kronik böbrek hastalıkları üzerinde de çalışma yapılmıştır. Ayrıca obezite ve şeker hastalığı üzerine etkilerine dair çalışmalar mevcuttur.

Ayrıca fitoöstrojenlerin kozmetik sektöründe kullanımı yaygındır. Günümüzde tablet olarak besin takviyesi olarak da kullanıma sunulmuştur.
Fitoöstrojen Tabletler Alınabilir mi?

Piyasada fitoöstrojen süplemanları şeklinde satışı bulunmakta fakat çok gerekmedikçe ayrıca süpleman halinde alınmasına gerek olmadığını düşünüyorum. Bazı gerekli durumlarda elbetteki kontrolünde kullanılabilir. Ancak bunun kararını siz değil doktorunuz vermelidir. Aksi durumda bir takım yan etkilere yada istenmeyen durumlara maruz kalabilirsiniz.

Fİtoöstrojen içeren besinler / Kaynakları

Gelelim fitoöstrojenlerin kaynaklarına. Bu kimyasal bileşik sadece bitkisel dokularda bulunmaktadır. Başta soya ve soya sütü olmak üzere bazı kurubaklagil ve tahıllar önemli kaynakları arasında yer alır.
Sınıflarına göre farklı besin gruplarında farklı miktarlarda bulunabilmektedir:
FİTOÖSTROJEN SINIFI DİYET KAYNAKLARI
İzoflavonlar Bakliyatlar, mercimek, soya
Kumestanlar Taze filizlenmiş baklagiller familyasının tohumu
Lignanlar Mısır gevreği, keten tohumu, meyve ve sebzeler
Prenilflavonoitler Şerbetçi otu