Hastalar besin alımı ya da sindirimle ilgili problemler yaşadıklarında, bazen yağ, protein, şeker, vitamin ve minerallerin dengesini sağlamak için özel olarak formüle edilen suni gıda ile beslenmeleri gerekebilir. Bu yapay preparatlar, enteral beslenme olarak bilinen ve besinlerin mideye ya da on iki parmak bağırsağına doğrudan verilmesini sağlayacak şekilde hazırlanabilir. Enteral beslenmeye alternatif olarak, bir kateter yardımıyla besinlerin damar yoluna geçmesi parenteral beslenme ile sağlanabilir.
Enteral beslenme ile parenteral beslenmenin arasındaki temel farklılık, enteral beslenmede besinler mide ve bağırsağa aktarılırken, parenteral beslenmede mide ve bağırsak sindiriminin atlanmasıdır. Aralarındaki farkın daha iyi anlaşılması için bu 2 beslenme yöntemine daha yakından bakalım.

Enteral Beslenme (EN)

Bağırsak, besin maddelerini emebilecek şekilde normal olarak çalışıyorsa, enteral beslenme desteği sağlanarak hastaların sindirim problemleri giderilebilir. Bazı hastalarda, enteral beslenme bir tüp yoluyla bağırsak içine verilerek yapılır, ancak bazılarında ağız yoluyla yapılabilir.
Ağız yoluyla enteral beslenme

Ağız yoluyla enteral beslenme, yetersiz beslenen ya da vücutlarındaki hastalık nedeniyle ek enerjiye ihtiyaç duyan fakat yemek yiyemeyen hastalar için kullanılmaktadır. Enteral beslenmede (EN) alınan besinler normal gıdalardan daha fazla enerji sağlar.

Bir tüp yoluyla enteral beslenme

Beslenmenin ağız yoluyla normal olarak alınamadığı durumlarda, bağırsak içine bir tüple verilen enteral nütrisyon yöntemi kullanılır. Tüple enteral beslenmenin yaygın nedenleri arasında şunlar yer almaktadır:

  • Yutmayı engelleyen felç ya da diğer nörolojik durumlar
  • Yüz, boyun, boğaz ya da midede yapılan bazı ameliyatlar
  • Mide tıkanıklıkları
  • Boğaza yapılan radyoterapi sonrası tüple enteral beslenme yapılabilir.

Besleme tüpleri genellikle, burun deliğinden girerek mideye ya da ince bağırsağa geçirilir. Sıvı besinler daha sonra yavaşça tüpün içine pompalanır. Hastanın yeme kapasitesinin hızlı bir şekilde iyileşmemesi veya hiç iyileşmemesi durumunda, karın duvarından doğrudan mideye (gastrostomi) bir besleme tüpü yerleştirilebilir.

Total Parenteral Beslenme (TPN) Nedir?

Enteral parenteral beslenme farkı besinlerin vücuda girişi ile ilgilidir. Eğer bağırsaklar besinleri emmek için kullanılamazlarsa, o zaman hastanın beslenebilmesi için bağırsağın atlanması ve besinlerin direk hastanın kan dolaşımına gönderilmesi gerekir. Parenteral beslenmenin nedenleri şunlardır:

  • Bağırsak tıkanıklığı ya da bağırsakların işlevini yitirmesi
  • Bağırsakların delinmesi ve enfeksiyon kapması
  • Bağırsakların büyük bir kısmının alınması ve hastanın yeterli yiyecekleri alamaması (kısa bağırsak sendromu)
  • Bağırsakların kısa olması ve besinlerin uygun şekilde emilemediği durumlarda parenteral beslenme yapılır.

Parenteral beslenme yavaş yavaş bir damlama yoluyla kan dolaşımına pompalanır. Kan damarları için çok tahriş edici olabileceğinden,normal olarak üst kol, göğüs veya boyun içine yerleştirilmiş bir santral venöz hat olmasına rağmen, kalbin yakınındaki büyük bir damar içine kateter yardımıyla verilir.
Total Parenteral beslenmenin (TPN) kullanılması bazen kan enfeksiyonları veya biyokimyada bozukluk gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle, hastalar yoğun izlemeye ihtiyaç duyarlar. Bağırsak fonksiyonu ile ilgili problem kalıcı ya da uzun süre devam ederse, bazı hastalara evde kendi parenteral beslenmelerini nasıl idare edebilecekleri öğretilebilir.
Enteral beslenme ve parenteral beslenmenin farkı nedir?

Enteral beslenme ve parenteral beslenmenin farkı ve seçimi daha çok hastalığın derecesine bağlıdır. Enteral beslenme bağırsaklardan besinlerin emilmesini sağlarken, parenteral beslenmede bağırsaklar devre dışı bırakılır ve direk damara ulaşılır.
Enteral beslenme, daha basit, daha ucuz ve daha az karmaşık olduğu için parenteral beslenmeye tercih edilir. Bununla birlikte, nazogastrik beslenme, gastrostomi ya da jejunostomi gibi daha karmaşık enteral beslenme türleri bile bakım gerektirebilir ve önemli müdahalelere ihtiyaç duyulabilir.
Bazen enteral parenteral beslenme arasındaki seçimler zorlaşabilir. Konredikasyonlar ve Endikasyonlar çakışabilir. Bir hastalığın farklı aşamalarında farklı beslenme türlerine ihtiyaç duyulabilir. Bazı aşamalarda hem enteral hem de parenteral nütrisyon gerekli olabilir. Bu aşamada doktorun vereceği karar hayati önem taşır.