Çocuklarda Büyüme ve gelişme etkileyen faktörler nelerdir ? Düzenli uykunun önemi ve yararı nedir ? Çocuklar kaç saat uykuya ihtiyaç duyar ? Büyüme ve gelişme kalıtım (genetik) beslenme iç salgı bezlerinin çalışması etkinlik (spor vb.) dinlenme, dogal çevre ve diger bazı faktörlerin etkisi altındadır.
Büyümeyi etkileyen faktörler

a. Kalıtım: Her çocuk ana ve babasının özelliklerini taşır. Büyüme gelişmenin sınırının belirlenmesinde de kalıtımsal özellikler rol oynar. Örneğin; kısa boylu ana babanın çocuğu genellikle kısa ve orta boylu olur.
b. Beslenme: Yeterli ve dengeli bir beslenme bu yönden önemlidir. Yanlış beslenen çocuklar ağırlık ve boyca geri kalır.


c. İç Salgı Bezlerinin Çalışması: Bu bezlerin salgı fonksiyonları, karşılıklı ilişkileri sonucu büyüme, gelişme sürdürülür. Hipofiz bezi, troid bezi. üreme ve böbrek üstü bezlerinin salgılarında herhangi bir hastalık sebebiyle büyüme-gelişme geriliğine yol açar.
Büyüme hormonu, hipofizden salgılanır ve kemiklerdeki kemikleşme merkezlerini uyararak büyümeyi saglar. Üreme hormonları kemikleşmeyi hızlandırır. Troid hormonu da enerji metabolizmasını etkiler.
d.Etkinlikler: Spor, oyun, beden egitimi gibi etkinlikler, kasların kasılma gücünü geliştirip, oksijen taşıma mekanizmalarını güçlendirerek büyüme ve gelişmeyi olumlu yönde etkilerler.
e. Dinlenme ve Uyku: Dinlenme ve uyku da büyüme gelişme için gereklidir. Büyüme hormonu uykuda daha fazla salgılanır. Böylece, büyümeyi artırır.
Çocuklar kaç saat uykuya ihtiyaç duyar ?

Uyku sağlığın vazgeçilmez bir unsurudur. Uyku sayesinde onarım ve sentez işlemleri gerçekleştirilmektedir. Dizenli ve yeterli bir uyku düzeni çocukların gelişmeleri için şarttır. Uykuda büyüme hormonu düzeyi artarak büyüme ve onarımı olumlu yönde etkiler.
Uyku dinlenmenin en iyi şeklidir. Uykuda istemli kaslar ve gözler dinlenmekle kalmaz, diğer organ ve doku aktiviteleri de azalır.
Örnegin; solunum sistemi, dolaşım sistemi yavaşlar. Bu şekilde tüm vücudun gelecek gün için hazırlanması mümkün olur.
Çocukların ihtiyacı olan uyku saati ;
6 – 7 yaşta 11- 12 saat,
9-10 yaşta 9-10 saat
uyuması gereklidir.
f. İklim ve Doğal Çevre Koşulları: Ilıman iklimlerde mevsime göre çocuklar da kilo alma oranı degişiklik gösterir. Agırlık artışı daha çok Sonbahar ve Kış aylarında olur. Boy artışı ise ilkbahar ve yazın hızlıdır.
Kötü çevre koşulları özellikle bulaşıcı hastalıklar yönünden önem taşımakta çeşitli enfeksiyon hastalıklarına yol açarak büyüme ve gelişmeyi olumsuz yönde etkilemektedirler.
Çocuklarda Büyüme ve gelişmenin değerlendirilmesi:

Büyüme ve gelişmenin değerlendirilmesinin en kolay yolu her çocuğun ağırlık ve boy ölçülerinin alınması ve standarda göre değerlendirilmesidir. Büyüme ve gelişimi sağlığın en önemli göstergesidir. Sağlıklı büyüme için çocuğun takvim yaşı ile ölçülen yaşı paralel olmalıdır. Yani her. çocuk o ülke ve ırk özelliklerine göre kendi yaşında bir çocuğun olması gereken ağırlık, boy sınırları içinde olmalıdır.
Çocuklarda boy ve ağırlık ölçümü neye göre yapılır ?
Öğretmenler ögrencilerin agırlık ve boylarını ölçerek gelişme geriliği olup, olmadığını değerlendirmeli, gelişme geriliği gösterenleri sağlık kuruluşuna göndermelidirler. Bu bilgiler çocuğun kişisel dosyasına kaydedilerek büyüme ve gelişmesi izlenmelidir.
Birbirini izleyen 3 ay içinde hiç kilo almama büyümede duraklamayı düşündürmelidir. Bu nedenle her yarı yılda en az bir kez olmak üzere yılda iki kez boy ve ağırlık ölçümü iyi olur.
6 – 12 yaşta boy yılda 5 – 6 cm, agırlık 2 – 3 kg. artar.
Çocukların boyu ölçülürken dikkat edilmesi gereken bazı şeyler vardır.
Boy ölçümü ayakkabı çıkartılıp, topukları yan yana getirip, topuklar sırt ve baş duvara yaslanarak dik durumda, baş üzerinden duvara değdirilen cetvelle yapılır.
Çocukların ağırlığı ölçülürken ,
Ağırlık ölçümü ceket ve ayakkabı çıkartılarak, günlük giysilerle yapılmalıdır. Her öğrenci için terazi yeniden sıfıra getirilmelidir.