3 Ünite ( Türkiye’de Meşrutiyet Dönemleri)

87_ 1876 Yılında İlan Edilen Kanun-İ Esasi İle Neler İlan Edilmiştir?

  • Osmanlı Devleti, İslam Dinini resmi din olarak kabul etmiştir (11. madde).
  • Yine bu dönemde, okullara din dersleri konulurken, hükümdara da “ahkâm-ı şer’iye”yi yürütme görevi verilmiştir (7. mad- de).
  • Ayrıca şeyhülislam devlet örgütü içerisine alınmış (27. madde),
  • Adli yasama kurumlarının yanında şer’i mahkemelere de yer verilmiştir (87. madde).
  • Bunların yanı sıra Ayan Meclisine İslami ilkelere aykırı yasaların reddedileceği maddesi konulmuş (64. madde)
  • Padişah İslam’ın koruyucusu olarak kabul edilmiştir (4. madde).

88_ İslam Dünyasının Halifesi Hangi Padişah Seçilmiştir Ne Zaman İlan Edildi? 1882 yılında (Hicretin 14.yy.) II. Abdülhamid, İslam dünyasının halifesi olarak birçok ülkeden tebrik telgrafı alırken, İran, Fas ve birkaç küçük İslam devleti dışında İslam dünyası Avrupa hâkimiyeti altına girmiş durumdadır. Yani İslam birliği (ittihadı-ı İslam) duygusu bir ihtiyaç hâline dönüşmüştür.
89_ Padişahlar Arasında Hangisi İslamcılık Politikası Uygulamıştır? II. Abdülhamid İslamcılık politikasını takip ederek hem devlet içinde hem de Müslüman dünyasında saygınlık ve güç kazandığını düşünerek, politikalarını bu zemin üzerinden geliştirmeye başlamıştır.
90_ Söz Konusu Basın-Yayın Organlarında Bu Süreçte Yer Alan Yazıların Amacı Öncelikle Nedir? Araplar, Arnavutlar ve sair Türk olmayan Müslümanların sadakatini kazanmak ve daha sonra da başta Hindistan olmak üzere Müslümanların yoğun olarak yaşadıkları bölgelerden siyasi ve maddi destek temin ederek gelecekte de Osmanlı Devleti ile birlikte hareket et- melerini sağlamaktır.
91_ İslamcılık Fikrini Savunan Devlet Adamlarının Başında Kimler Gelir? Bir tarihçi olan Cevdet Paşa ve Şirvanîzade Rüştü Paşa bulunmaktadır.
92_ Iı. Abdülhamid Devri İslamcılık Politikasını Bu Bilgiler Işığında Üç Ana Hedef Etrafında Özetlemek Mümkündür.

  • Bunlardan biri, Osmanlı Müslüman tebaasını “İslam” bayrağı altında toplamak
  • İken ikincisi de dış ülke Müslümanlarının Halifelik makamı etrafında toplanmasını temin ederek mevcut problemlerin çözümünde karşılıklı destek ve yardımın teminidir.
  • Osmanlı belgelerinden ortaya çıkan üçüncü bir amacın daha olduğu söylenebilir ki o da Sünnilik ile şiilik arasında bir yakınlaşma ve birlik meydana getirerek yine Orta Doğu’daki İngiliz planlarını sonuçsuz bırakma ve bu hususta Hindistan şiilerinin de siyasi desteğini temin etmektir

93_ İlk Telgraf Hattı Ne Zaman Kullanılmaya Başlamıştır? İlk telgraf hattı 1855’te Kırım Savaşı sırasında açılmış olmasına rağmen, sadece II. Abdülhamid Dönemi’nde 30 bin km den fazla telgraf hattı çekilmiştir. Bu hatlar, Hicaz’dan Yemen’e kadar uzanmakta olup, hilafet merkezi Ege ve Akdeniz’deki adalara kadar telgraf hatlarıyla bağlanmıştır.
94_ Kuzey Afrika’daki Bu İşgalleri Engellemek Amacıyla İstanbul’da Vakit Ve Arapça El Cevaib Gazeteleri Çıkarılmaya Başlanmıştır Neden? Bu gazetelerde sık sık “Sultan, İslam’ı müdafaa etmek için kanının son damlasına kadar ve hazinesinin son kuruşuna kadar harcamaya hazırdır” sözü tekrarlanarak İslam dünyasında bölünmelere ve guruplara ayrılmaya son verilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
95_ Kanun-İ Esasi, Türk Demokrasi Tarihi Açısından Olduğu Kadar, Eğitim Tarihi Açısından Da Çok Büyük Bir Öneme Haiz Olup Üç Maddesi Eğitim Hakkındadır. Bunlar Nelerdir? Bunlardan ilk ikisi özel öğretime, üçüncüsü ilköğretimin zorunluluğuna ilişkindir:

  • 15. madde, “öğretim işini(konusunu) herkes özgürce yapabilir; ilgili kanuna uymak şartıyla her Osmanlı vatandaşı genel ve özel öğretim yapmaya izinlidir.”
  • 16. madde, “ülkedeki çeşitli dinsel inanışlardaki toplumların din ve inanışlarına ilişkin öğretim yöntemi ve biçimine dokunulmayacaktır” denilmektedir. Aynı mad- de ülkedeki tüm mekteplerin Devlet’in denetiminde olduğunu da belirtir.
  • 114. madde: “Osmanlı bireylerini tümü için ilköğretim mecburi olacak ve bunun ayrıntıları ayrı bir düzenleme ile belirlenecektir.

96_ Medreselerde İlim Dersleri Ne Zaman Okutulmaya Başladı? Coğrafya ve tarih gibi ilimlerin medreselerde okutulmasının İslami kaidelere uygun olduğuna dair Şeyhülislam Fetvası ancak 1910 tarihinde alınabilmiştir.
97_ Iı. Abdülhamid Dönemi Eğitim Politikalarına Bakıldığında Hangi Okullar Açılmıştır? İptidai, rüştiye ve de idadi gibi temel eğitim ve öğretim kurumlarının sayı ve kalitece artırıldığı görülmektedir. Bu okulların yanı sıra çeşitli dallarda çok sayıda yüksek okullar kurulmuş, eğitim ve öğretime özel bir ilgi gösterilmiştir.
98_ Maarif Nezareti Teşkilatı Nedir? 1879 yılında düzenlenen Maarif Nezareti teşkilatı, günümüzün eğitim teşkilatının temelini oluşturmuştur.
99_ Maarif Nizamnamesinin Uygulanmasıyla Neler Oldu? Nezaret 1879 yılında, modern bir kuruluş hâline getirilmiştir. Bu idareler elinde 1869 Maarif Nizamnamesi’nin uygulanmasıyla iptidailer, rüştiyeler, idadiler ve sultanilerden meydana gelen eğitim sistemi tüm Osmanlı coğrafyası genelinde yaygınlaştırılmıştır. Maarif Nezareti teşkilatında yapılan modernleşme hamleleri içinde yapılan en önemli uygulamalardan birisi de “istatistik Kalemi”nin kurul- muş olmasıdır.
100_ 16 Yıl İçinde Gereken İlginin Gösterildiğini Ortaya Koyan Uygulamaları Şu Şekilde Maddelendirilmektedir

  • Kanuni Tedbirler: ilköğretim mecburiyetinin konması.
  • İdari Tedbirler: Merkez ve taşrada ilköğretim teşkilatının kurulması.
  • İptidai okullarının açılması ve çoğaltılması.
  • Sübyan okullarına yeni usul eğitimin sokulması.
  • Müslüman halkın kalabalık olduğu yerlerde ilköğretime öncelik ve ağırlık verilmesi.
  • Halkın maarif alanında maddi yardımının sağlanması.
  • Taşrada Darülmuâllimînlerin açılması”

101_ Meclis-İ Mebusan Hangi Tarihlerde Toplandı? Meclislerin toplantıya çağrılması ile başlayan II. Meşrutiyet Dönemi’nde dört genel seçim yapılmıştır. 1908, 1912, 1914 ve 1919 yıllarında yapılan genel seçimlerle oluşan Meclis-i Mebusan, 1908-1912, 1912, 1914-1918 ve 1920 döneminde faaliyet göstermiştir.
102_ Meclis-İ Mebusan Hangi Tarih De Kapatıldı? 1920 Meclisi 11 Nisan 1920 tarihinde Padişah Vahdettin tarafından itilaf güçlerinin baskısı karşısında kapatılmıştır. Bundan sonraki meclis dönemi TBMM dönemi olarak geçmektedir.

103_ 1908 Meclisinde Kaç Milletvekili Vardı? 157 Türk, 54 Arap, 25 Arnavut, 22 Rum, 10 Ermeni, 9 Slav (6 Sırp+ 3 Bulgar) ve 4 Yahudi milletvekili görev yapmıştır
104_ 1908 Meclis-İ Mebusan’ı Döneminde Çıkan Önemli Kanunlar Hangileridir? En verimli dönemini 1908-1909 yılları arasındaki birinci yılında yaşamıştır. Bu devrede Cumhuriyet Dönemi’nde de siyasi partiler kanunu olarak uygulanan Cemiyetler (Siyasi Partiler) Kanunu, Serseri Kanunu ve Toplantı Kanunu çıkartılmıştır. Açık ve kapalı alanlarda yapılacak toplantıları düzenleyen Toplantı Kanunu da demokratikleşme yönünde önemli bir adımı oluşturmuştur.
105_ 31 Mart Vakası Hangi Tarih De Oldu?13 Nisan 1909 tarihinde yaşanan 31 Mart Vakası (Rumi 31 Mart 1325)
106_ Padişahlığı Meclis Tarafından Onaylanan Ve Mecliste Yemin Eden İlk Padişah Kimdir? Değişikliklerle Padişah’ın, tahta çıkışında Meclis-i Umumide şer’i şerif ve Kanun-i Esasi hükümlerine uyacağına, vatan ve millete sadakat edeceğine dair yemin etmesi şartı getirilmiştir. V. Mehmet Reşat, Padişahlığı meclis tarafından onaylanan ve mecliste yemin eden ilk padişah olmuştur.
107_ Tarihe “Sopalı Seçim!” Nedir? Genel seçimler ülke çapında çoğunlukla Ocak-Mart aylarında yapılmış, ancak bazı yörelerde seçim işlemleri Mayıs ayına kadar sürmüştür. Tarihe “sopalı seçim!” diye geçen bu seçimler sonucunda meclis, ilk çalışmasını 18 Nisan 1912 tarihinde yapmıştır.
108_ 1914 Meclisi Döneminde Batılılaşma Yolunda Yeni Adımlar Da Atılmıştır Bunlar İçinde En Önemlisi Nedir? Miladi takvimin kabulüdür.
109_ İslamcılık Fikrinin Alt Yapısını Kimler Oluşturdu? Sırat-ı Müstakim, Sebilürreşad ve Beyanü’l-Hak gibi dergilerin oluşturduğunu söylemek mümkündür.
110_ Bâb-I Ali Baskını Nedir? Meseleleri görüşmelerle çözmeye çalışan Kâmil Paşa’nın “Saltanat şurası”ndan aldığı desteği uygulamaya koymasına fırsat vermeyen Enver Paşa toplantı hâlindeki hükûmeti basarak Sadrazamı zorla istifa ettirmiş ve Harbiye Nazırı Nazım Paşa’yı da vurdurmuştur. Netice itibarıyla tarihe “Bâb-ı Ali Baskını” olarak geçen bu olay ile idareyi fiilen ele alan üçlü yönetim ilk olarak ordunun durumunu ele almış.
111_ Hukuk-I Aile Kararnamesini Nedir? Komisyonlar çalışmaları sonunda kadına erkek karşısında ve kanun nezdinde önemli bir takım haklar sağlayan Hukuk-ı Aile kararnamesini 1 Mart 1916’da çıkartmıştır.
112_ Adli Yapıda Yapılan Bir Diğer Düzenleme Nelerdir? 25 Eylül 1916’da Adliye Mahkemeleri ile Sıkıyönetim Mahkemelerinin (Divan-ı Harp) görev ve yetkileri ayrılmıştır. Hukuki laikliğin sağlanmasında önemli bir adım olan şer’i Mahkemelerin şeyhülislâmlıktan ayrılarak Adalet Bakanlığına bağlanması ise 25 Mart 1917 tarihli bir kanunla sağlanmıştır
113_ Kapitülasyonlar Ne Zaman Kaldırıldı? 1914 Eylül’ünde daha savaş başlamadan Kapitülasyonları kaldıran hükümet, yabancı tüccar ayrıcalıklarını iptal etmiştir.
114_ Türk Ceza Kanunu Ne Zaman Yayınlandı? 1 Temmuz 1926 tarihli Türk Ceza Kanunu bu İtalya’n Ceza Kanunu’ndan yararlanılarak hazırlanmıştır.
115_ Türk Medeni Kanunu Ne Zaman Yayınlandı? 1912 yılında tercüme edilip dergide yayımlanan İsviçre Medeni Kanunu, 1926 yılında Türk Medeni Kanunu’nun hazırlanmasında örnek teşkil etmiştir.
116_ Uşi Antlaşması Nedir? Ekim 1912’de imzalanan Uşi Anlaşması’yla da Osmanlı Devleti’nin Trablusgarp egemenliği sona ermiş, Kuzey Afrika’daki siyasi varlığı son bulmuştur.
117_ Balkan Devletleri Hangileri İttifak Yaptı? Rusya’nın tahrik ve desteğiyle Bulgaristan başta olmak üzere, Sırbistan, Yunanistan ve Karadağ Osmanlı Devleti’nin elinde olan Rumeli topraklarını paylaşmak için aralarında ittifak yapmışlardır.
118_ I.Balkan Savaşı Ne Zaman Başladı? 8 Ekim 1912’de Karadağ’ın savaş ilanı ile I. Balkan Savaşı başlamıştır
119_ 1 Balkan Savaşı sonrası imzalanan antlaşma hangisidir? Londra Antlaşması
120_ 2. Balkan Savaşı Esnasında İstanbul Antlaşmasıyla Ne Oldu? Osmanlı, Meriç’in batısında yer alan Dimetoka’yı da alarak ilerlemesine son vermiştir. 29 Eylül 1913 tarihli İstanbul Antlaşması ile Edirne, Kırklareli ve Dimetoka Osmanlı Devleti’nde kalmıştır
121_ Girit Hangi Antlaşmayla Yunanistan’a Bırakıldı? 14 Kasım 1913 Atina Antlaşması ile de Girit Yunanistan’a bırakılmıştır.
122_ Osmanlı Döneminde Adalar Kime Bırakıldı? Buna göre Meis hariç 12 ada İtalya’ya, Gökçeada ve Bozcaada hariç bütün
Adalar Denizi (Ege) adaları da Yunanistan’a bırakılmıştı.