Orkide çoğaltma için ayırma veya çelikleme yöntemlerini kullanabilirsiniz. Keiki adı verilen hazır kök salmış yavru dalları ayırarak da orkidenizi çoğaltabilirsiniz
1. Ayırarak Çoğaltma

Orkideler aktif büyüme döneminden ve çiçek açtıktan sonra kök sürgünleri verir. Bu sürgünler üzerinde yeni yeşil yapraklar meydana gelecektir. Orkideniz oldukça büyüdüyse, farklı noktalardan birçok kök sürgünü verdiyse ve birçok farklı yaprak grupları ortaya çıktıysa ayırarak çoğaltabilirsiniz.

  • Orkidenizi tamamen saksısından dikkatlice çıkarın.
  • Ayrım yerlerini daha rahat görmek için köklere bağlanmış toprakları gerektiği kadar temizleyin.
  • Bir budama makası ile orkidelerini ayırın.
  • Ayırdığınız her bir orkidenin en az bir sürgün vermiş ve 3-4 adet yeşil yaprağı olduğundan emin olun.
  • Artık ayrılan her bir parça orkide için yeni bir saksıya ihtiyacınız var. Çiçeğinizin köklerini yeni saksıya güzelce yerleştirdikten sonra orkide toprağı ile dolgu yapın.
  • Plastik bir bitki destek çubuğu ile orkidenizi sabitleyin.

Bu aşamadan sonra rutin orkide bakımı yeterli olacaktır. Yeni saksıda kökleri tutunursa bir sonraki yıl çiçek açacaktır.
Dikkat: Bu işlemi her iki yılda bir yapmak en mantıklı süredir. İlk yıl gelen kök sürgününün bir yıl boyunca gelişmesine ve kök salmasına izin verin; ikinci yılda ayırın.
Not: Ayrılan her bir orkidenin daha fazla tomurcuk vermesi ve çiçek açması beklenir.
Çoğaltma Esnasında Tüm Gereçler Steril Olmalı

Orkidenizi hangi yöntemle çoğlatırsanız çoğaltın; kullandığınız tüm gereçler steril olmalı. Aksi halde orkideniz kestiğiniz bölgeden hastalık kapabilir. Her bir kesme işleminin arasında tekrar tekrar temizleme yapın ki; bir daldan diğerine bakteri bulaşmasın. Sterilize etmek için etil alkol kullanabilirsiniz. Ya da bitkiler için özel üretilen spreyler satın alabilirsiniz. Bu ürünleri çiçek üzerinde kullanmak da mümkündür. Rahat çalışabilecekseniz şeffaf ve ince eldivenler de kullanmanızı öneririz.
2. Çelikle Çoğaltma

Eğer oldukça gelişmiş ve birçok farklı sürgün vermiş bir orkideniz yoksa, çelikle çoğaltma yapabilirsiniz. Bu yöntemde bir adet orkide sapı yeterli olacaktır. Bu yöntemde alınacak sapın çiçeksiz olmasına dikkat edin. Aşağıda anlatacağımız üzere budadığınız orkideden çelikleme yapabilirsiniz; ya da herhangi bir orkide gövdesi kullanabilirsiniz.
Budama Yapın

Orkidenizi çoğaltmak için en uygun zamanlardan biri, çiçeğini döktükten sonradır. Bu aşamada orkidenizi budarsanız hem önceki orkideniz daha güçlü bir filiz verecek ve bir sonraki yıl çiçek açma ihtimali artacak; hem de çelikleme için kalem elde etmiş olacaksınız.

  • Budama esnasında orkidenizi hemen yeşil yapraklarının üzerinden kesebilirsiniz.
  • Ya da orkide sapının toprak üzerinden saymaya başlayarak 3 boğum bırakıp budayabilirsiniz.

Not: Budama sonrasında elde ettiğiniz kalem en az 30 cm olmalıdır. Bu sayede boğumlardan ayrılacak yaprak tomurcuklarının gelişme şansı yükselir.

Adım Adım Çelikle Çoğaltma



  • Orkide çubuğunu (kalemi) 8-10 cm’lik parçalara bölün. Bu esnada dikkat edilmesi gereken; her bir parçada en az bir boğumun (yaprak tomurcuğunun) olmasıdır. Sonrasında her bir parça için aşağıdaki işlemleri uygulayın.
  • Yaprak tomurcuğunun çevresindeki ince zar tabakasını bir cımbız ve jilet yardımı ile dikkatle soyun. Bu işlem esnasında yaprak tomurcuğuna zarar vermemeli, dikkatli hareket etmelisiniz. İşlem sonunda yaprak tomurcuğu çıplak kalacak, büyüme şansı artacaktır.
  • En az 10 cm derinliğindeki küçük bir kabı turba yosunu (sphagnum yosunu) ile 3/4 oranında doldurun. Oldukça nemlenene kadar spreyle sulayın. Parça orkide kalemini yatay konumda turba yosununa yerleştirin. Yaprak tomurcuğu üstte kalacak şekilde yarısı gömülmüş, yarısı açıkta olmalı. Kabın üstünü streç filme kapatın, nem tutsun. Ortam sıcaklığı en az 15 derece olmalı. Işık almalı ama doğrudan güneş görmemeli.
  • Parçalarınız filizlenecek, yaprak verecek ve kök salacaktır. Sonrasında yavru orkidelerinizi uzun yıllar yaşayacakları asıl saksılarına aktarabilirsiniz.

3. Keiki’den Yeni Orkide Elde Edin

Bazı orkideler sap üzerinde veya köke yakın bölgede keiki adı verilen yavru dallar verir. Bu dalların özelliği, ana gövdeye bağlı olmasına rağmen kök salmasıdır. Hazır kökler söz konusu olduğu için bir orkideyi bu yöntemle çoğaltmak sonuç verecektir.

  • Keikinin en az 2-3 yaprak vermiş ve köklerinin en az 3 cm (mümkünse daha uzun) büyümüş olmasına dikkat edin.
  • Keikiyi ayırmadan önceki gün ana orkideyi sulayın.
  • Keikiyi köklerinin altından keserek ana orkideden ayırın. İşlem esnasında köklere olabildiğince zarar vermemeye çalışın.

Yavru orkideniz dikime hazır. Köklerinin yüzeye yakın olmasına dikkat ederek orkide toprağına dikebilirsiniz. Kökleri henüz toprağa tutunumuş olmadığı için plastik bir destek çubuğuna bağlayın. Kullandığınız saksının geniş boşaltım delikleri olmasına dikkat ederek keikinizi sulayın.
4. Tohumdan Çoğaltma Mümkün mü?

Orkideleri tohumdan çoğaltmak mümkündür. Ancak ev ortamında değil. Çok özel şartların sağlanabildiği ortamlara ve profesyonel gereçlere ihtiyaç olmaktadır.Ayrıca tohumdan üretilen orkidelerin çiçek vermesi bazen 5 yıl, bazen de daha uzun sürmektedir. Bu nedenlerle tohumdan üretim yapmak yerine ana bitkiden vejetatif yöntemlerle çoğaltma yapmak çok daha sonuç verici ve verimli olacaktır.