Lontanie
23.Mart.2018, 22:54
Kişiler Hukuku
Kişi, hak ve borçlara sahip olan varlıklar olarak tanımlanmaktadır. Yani bir varlığın kişi olabilmesi için bazı hakları olması gerekir. Hukukta kişiler iki kısımda incelenmektedir. Gerçek kişiler ve tüzel kişiler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Gerçek kişiliğin olması için kişinin tam ve sağ doğumunun gerçekleşmesi gerekir.
Tam doğum kişinin organlarının tam olması anlamı taşımaz. Anneden sağ olarak ayrılması hali tam doğum olarak adlandırılır. Sağ doğum ise bebeğin bir saniye bile olsa nefes alması halidir. Bir saniye bile nefes alan bebek kişilik kazanmış olmaktadır. Gerçek kişilik doğum ile başladığı gibi ölüm ile de ortadan kalkacaktır. Kişilik miras yolu ile mirasçılara bırakılamaz.
Ölüm Karinesi ile Meydana Gelen Yaptırımlar
Ölüm gerçek kişiliği ortadan kaldırmaktadır. Bazı haklar kişi ile birlikte ortadan kalkarken bazıları da mirasçılara geçecektir. Ölümüne kesin gözü ile bakılan bir durumda ortadan kaybolan kişinin durumu ölüm karinesidir. Ölüm karinesinin olması için kişinin cesedinin ortada olması ve ölümüne kesin gözü ile bakılacak bir durumun olması gerekir. Kaybolmasına neden olan olayda yaşamsal tecrübelere dayanılarak kesin ölmüş gözüyle bakılmaktadır. Ölüm karinesi yaptırımı kişi gerçekten ölmüş gibidir. Kişinin öldüğü bölgenin en büyük mülki amirinin emri ile kütüğe düşülür. Böyle bir durumda kişinin mirası mirasçılarına geçecektir. Eğer kişi evli ise ayrı bir dava açılmadan evliliği düşecektir. Velayet altında bulunan çocukları var ise velayet ortadan kalkacaktır.
Gaiplik Karinesi ile Meydana Gelen Yaptırımlar
Gaiplik, kişinin ölüm tehlikesi içinde kaybolması ve uzun süre haber alınamaması durumudur. Gaiplik kararı mahkeme tarafından verilmektedir. Ancak bazı yaptırımları vardır. Kişinin mahkeme tarafından gaip sayılabilmesi için bazı şartların sağlanması gerekir. Kişiden en az beş yıl haber alınamaması gerekir. Hatta mahkemenin verdiği ilan çağrılarına cevap verilmemiş olması gerekir. Ölüm tehlikesi içinde kaybolma durumunda ise bir yıl geçmesi yeterli olacaktır. Gaiplik davasının açılacak olan mahkeme gaibin son yerleşim yerinin bulunduğu asliye mahkemesidir. Gaiplik kararı sonucunda mal varlığı mirasçılara geçmez. İhtiyatı tedbir ile mal varlığı kullanılabilir. Ancak zamanaşımından sonra mallar üzerinde ki tedbir kaldırılacaktır.
Kişiler Hukukunda Sınırlı Ehliyetliler ile İlgili Yaptırımlar
Sınırlı ehliyetli kişiler ergin ve kısıtlı olmayan kişilerdir. Aslında bu kişiler tam ehliyetli olmanın bütün şartlarına sahiptir. Ancak bazı hukuki işlemlerinin onaylanması için bazı makamların veya kişilerin onayının alınması gerekir. Evli kişiler ve kendisine yasal danışman atanmış olan sınırlı ehliyetli olarak adlandırılmaktadır. Evli kişiler bazı işlemlerini eşlerinin izni olmadan yapamazlar. Bu durumunda onları sınırlı ehliyetsiz yapmaktadır. Kendisine yasal danışman atanmış olanlar da sınırlı ehliyetlidir. Bu kişiler bazı hukuki işlemleri yasal danışmanlarının izni olmadan yapamazlar. Bu da kişilerin ehliyetlerinin sınırlamaktadır.
Kişiler Hukukunda Sınırlı Ehliyetsizler ile İlgili Yaptırımlar
Ergin olmayan ancak sezgin olan kişiler bu gruba dahil olmaktadır. Bu kişiler vesayet veya velayet altındadır. Bu kişiler, kişiliğe sıkı sıkıya bağlı olan hakları kullanabilirler. Bu kişiler hukuksal olarak kendilerini borç altına sokmayan işlemleri yapabilirler. Kendisine borç altına sokan işlemler yapan sınırlı ehliyetsizlerin yaptığı işlemlerin yaptırımları vardır. Çünkü bu kişilerin yaptığı işlemler geçersizdir. Bazı durumlarda velayet ve vesayet altında bulundukları kişilerin izni ile bu durum geçerli olabilecektir. Sınırlı ehliyetsizler bir başkasına kefil olamazlar. Çünkü kefil olmak, kişiyi borç altına sokan bir işlemdir. Bu nedenle; sınırlı ehliyetsizlerin kefil olması yokluk yaptırımını geçerli kılacaktır. Sınırlı ehliyetsizlerin kendi paralarını yönetme konusunda da bağımsız oldukları göz ardı edilmemeli.
Kişi, hak ve borçlara sahip olan varlıklar olarak tanımlanmaktadır. Yani bir varlığın kişi olabilmesi için bazı hakları olması gerekir. Hukukta kişiler iki kısımda incelenmektedir. Gerçek kişiler ve tüzel kişiler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Gerçek kişiliğin olması için kişinin tam ve sağ doğumunun gerçekleşmesi gerekir.
Tam doğum kişinin organlarının tam olması anlamı taşımaz. Anneden sağ olarak ayrılması hali tam doğum olarak adlandırılır. Sağ doğum ise bebeğin bir saniye bile olsa nefes alması halidir. Bir saniye bile nefes alan bebek kişilik kazanmış olmaktadır. Gerçek kişilik doğum ile başladığı gibi ölüm ile de ortadan kalkacaktır. Kişilik miras yolu ile mirasçılara bırakılamaz.
Ölüm Karinesi ile Meydana Gelen Yaptırımlar
Ölüm gerçek kişiliği ortadan kaldırmaktadır. Bazı haklar kişi ile birlikte ortadan kalkarken bazıları da mirasçılara geçecektir. Ölümüne kesin gözü ile bakılan bir durumda ortadan kaybolan kişinin durumu ölüm karinesidir. Ölüm karinesinin olması için kişinin cesedinin ortada olması ve ölümüne kesin gözü ile bakılacak bir durumun olması gerekir. Kaybolmasına neden olan olayda yaşamsal tecrübelere dayanılarak kesin ölmüş gözüyle bakılmaktadır. Ölüm karinesi yaptırımı kişi gerçekten ölmüş gibidir. Kişinin öldüğü bölgenin en büyük mülki amirinin emri ile kütüğe düşülür. Böyle bir durumda kişinin mirası mirasçılarına geçecektir. Eğer kişi evli ise ayrı bir dava açılmadan evliliği düşecektir. Velayet altında bulunan çocukları var ise velayet ortadan kalkacaktır.
Gaiplik Karinesi ile Meydana Gelen Yaptırımlar
Gaiplik, kişinin ölüm tehlikesi içinde kaybolması ve uzun süre haber alınamaması durumudur. Gaiplik kararı mahkeme tarafından verilmektedir. Ancak bazı yaptırımları vardır. Kişinin mahkeme tarafından gaip sayılabilmesi için bazı şartların sağlanması gerekir. Kişiden en az beş yıl haber alınamaması gerekir. Hatta mahkemenin verdiği ilan çağrılarına cevap verilmemiş olması gerekir. Ölüm tehlikesi içinde kaybolma durumunda ise bir yıl geçmesi yeterli olacaktır. Gaiplik davasının açılacak olan mahkeme gaibin son yerleşim yerinin bulunduğu asliye mahkemesidir. Gaiplik kararı sonucunda mal varlığı mirasçılara geçmez. İhtiyatı tedbir ile mal varlığı kullanılabilir. Ancak zamanaşımından sonra mallar üzerinde ki tedbir kaldırılacaktır.
Kişiler Hukukunda Sınırlı Ehliyetliler ile İlgili Yaptırımlar
Sınırlı ehliyetli kişiler ergin ve kısıtlı olmayan kişilerdir. Aslında bu kişiler tam ehliyetli olmanın bütün şartlarına sahiptir. Ancak bazı hukuki işlemlerinin onaylanması için bazı makamların veya kişilerin onayının alınması gerekir. Evli kişiler ve kendisine yasal danışman atanmış olan sınırlı ehliyetli olarak adlandırılmaktadır. Evli kişiler bazı işlemlerini eşlerinin izni olmadan yapamazlar. Bu durumunda onları sınırlı ehliyetsiz yapmaktadır. Kendisine yasal danışman atanmış olanlar da sınırlı ehliyetlidir. Bu kişiler bazı hukuki işlemleri yasal danışmanlarının izni olmadan yapamazlar. Bu da kişilerin ehliyetlerinin sınırlamaktadır.
Kişiler Hukukunda Sınırlı Ehliyetsizler ile İlgili Yaptırımlar
Ergin olmayan ancak sezgin olan kişiler bu gruba dahil olmaktadır. Bu kişiler vesayet veya velayet altındadır. Bu kişiler, kişiliğe sıkı sıkıya bağlı olan hakları kullanabilirler. Bu kişiler hukuksal olarak kendilerini borç altına sokmayan işlemleri yapabilirler. Kendisine borç altına sokan işlemler yapan sınırlı ehliyetsizlerin yaptığı işlemlerin yaptırımları vardır. Çünkü bu kişilerin yaptığı işlemler geçersizdir. Bazı durumlarda velayet ve vesayet altında bulundukları kişilerin izni ile bu durum geçerli olabilecektir. Sınırlı ehliyetsizler bir başkasına kefil olamazlar. Çünkü kefil olmak, kişiyi borç altına sokan bir işlemdir. Bu nedenle; sınırlı ehliyetsizlerin kefil olması yokluk yaptırımını geçerli kılacaktır. Sınırlı ehliyetsizlerin kendi paralarını yönetme konusunda da bağımsız oldukları göz ardı edilmemeli.