AkyaziLi
17.Aralık.2017, 16:25
Hayvanlarda üreme, omurgalı hayvanlarda üreme olarak ele alınmaktadır. Omurgalı hayvanların tamamı ayrı eşeyli olarak çoğalmaktadır. Üreme ve çoğalmalarında ise dış veya iç döllenme ile dış veya iç gelişme olayları görülür.
http://www.yenibiyoloji.com/wp-content/uploads/2017/12/iç-döllenme-ve-dış-döllenme.jpg
Hayvanlarda Üreme
Sperm ve yumurtanın sıvı bir ortamda birleşerek diploit (2n) kromozomlu bir hücreyi (zigotu) oluşturması olayına döllenme denir. Bu olayda, spermin çekirdeği yumurtaya aktarılır ve iki çekirdek birleşir. Bunun için sperm, yumurta zarını eritecek bir enzim keseciği (akrozom) bulundurur.
Her yumurta sadece bir sperm hücresi tarafından döllenebilir. Bunu ise, yumurtaya kadar hareket edebilen en sağlıklı spermlerden biri gerçekleştirir.
Sperm ve yumurta arasında özel bir etkileşim vardır. Her yumurta hücresi, kendi türüne özgü uyarıcı bir kimyasal madde salgılar. Bu maddeyefertilizin denir. Bu madde spermin aktivetisini artırır ve yumurtaya yönelmesini sağlar. Böylece yumurtanın döllenme olasılığı artar.
http://www.yenibiyoloji.com/wp-content/uploads/2017/12/hayvanlarda-üreme.jpg
Döllenme olayında spermler yumurta hücresine doğru hareket eder. Zona pellusidadaki (yumurtanın etrafını çevreleyen glikoprotein yapıdaki zar) reseptör moleküllere bağlanır.
Bu bağlanma ile spermin akrozomunda bulunan sindirim enzimleri zona pellusida içine salgılanır.
Enzimlerin yardımıyla sperm yumurta hücresinin zarına ulaşır, spermin zar proteinleri yumurta zarı üzerindeki reseptöre bağlanır.
Yumurta zarı ile sperm zarı kaynaşır. Bu kaynaşma ile sperm hücresinin içeriği (çekirdek ve sentriol) yumurtaya girer. Spermin sitoplazma ve kuyruğu dışarıda kalır. Sperm ve yumurtanın haploit (n kromozomlu) çekirdekleri kaynaşır.
Sperm hücresinin yumurtaya bağlanması, yumurta örtülerinde değişikliklerin meydana gelmesine neden olur.
Yumurtanın sitoplazmasında bulunan keseciklerden salgılanan enzimler, zona pellusidanın sertleşmesini sağlar. Böylece zona pellusida birden fazla spermin yumurta içine girmesini engeller.
Döllenme sonucu oluşan zigot, yüksek oranda bölünme yeteneği kazanır. Mitozla bölünen (http://www.yenibiyoloji.com/mitoz-bolunme-ve-evreleri-522/) zigottan embriyo, ondan da yeni bir birey gelişir.
Dış Döllenme
Erkek üreme hücresi olan spermlerin, dişi üreme hücresi olan yumurtayı su ortamında döllemesidir. Suda yaşayan balıklarda, kurbağalarda, yumuşakçalarda v.b. canlılarda görülür.
Döllenme sonucunda oluşan embriyo gelişimini suda tamamlar. Dış döllenmede döllenme şansı düşük olduğundan, bu şansı artırmak için çok sayıda sperm ve yumurta üretilir.
http://www.yenibiyoloji.com/wp-content/uploads/2017/12/dış-döllenme.jpg
Bunun yanında, dişi hayvanlar yumurtalarını su ortamındaki uygun yerlere bırakır ve kur davranışlarıyla erkek hayvanları yumurtaların olduğu yere çekerler. Böylecedöllenme şansı artırılmış olur.
Dış döllenmeyle çoğalan canlılarda embriyonun ihtiyacı olan besin yumurtadaki vitellüsten sağlanır. Embriyo ihtiyacı olan oksijeni difüzyonla su ortamından alırken, atıklarını da aynı yolla suya bırakır.
İç Döllenme
Spermin yumurtayı döllemesi ana canlının vücudunda gerçekleşir. Bu döllenmede çok sayıda sperm üretilirken, yumurta sayısı çok azdır (örneğin insanlarda bir tane yumurta oluşturulur).
Dış döllenmeye göre embriyo oluşma şansı çok yüksektir. İç döllenmeyle çoğalan canlılar, döllenme için suya ihtiyaç duymazlar. Bu da onların karalarda yaşamasına olanak sağlar.
İç döllenmeyle çoğalan kuş ve sürüngenlerde, embriyonun gelişimi dış ortamda ve yumurta içinde tamamlanır (Dış gelişme).
http://www.yenibiyoloji.com/wp-content/uploads/2017/12/iç-döllenme.jpg
Plesantalı memelilerde, embriyo anne vücudunda korunur ve belli bir gelişme döneminden sonra doğar (iç gelişme). Örneğin, fil, inek, koyun, insan vb. Gagalı memelilerde, yumurtalar bol besin maddesi içerir. Yumurtalar belli bir gelişim sürecinden sonra vücut dışına atılır. Yumurtadan çıkan yavrular sütle beslenir. Örneğin, platipus.
Keseli memelilerde, yumurta ana canlının vücudunda kendi besinini kullanarak gelişir. Ana vücudu yalnız koruyucudur.
Yumurtada az besin bulunduğu için yavru tam gelişmemiş olarak doğar. Gelişmesini ana canlının kesesinde tamamlar. Örneğin; Kanguru
Köpek balıkları, kertenkele, bazı böcek ve yılanlar ile akvaryum balıklarında, yumurtalar döllendikten sonra dişinin üreme kanalında kalır.
Embriyo yumurta içindeki besini kullanır. Ana vücudu embriyoya sadece koruyuculuk görevi yapar. Hayata hazır hale gelince anne vücudundan ayrılır.
http://www.yenibiyoloji.com/wp-content/uploads/2017/12/iç-döllenme-ve-dış-döllenme.jpg
Hayvanlarda Üreme
Sperm ve yumurtanın sıvı bir ortamda birleşerek diploit (2n) kromozomlu bir hücreyi (zigotu) oluşturması olayına döllenme denir. Bu olayda, spermin çekirdeği yumurtaya aktarılır ve iki çekirdek birleşir. Bunun için sperm, yumurta zarını eritecek bir enzim keseciği (akrozom) bulundurur.
Her yumurta sadece bir sperm hücresi tarafından döllenebilir. Bunu ise, yumurtaya kadar hareket edebilen en sağlıklı spermlerden biri gerçekleştirir.
Sperm ve yumurta arasında özel bir etkileşim vardır. Her yumurta hücresi, kendi türüne özgü uyarıcı bir kimyasal madde salgılar. Bu maddeyefertilizin denir. Bu madde spermin aktivetisini artırır ve yumurtaya yönelmesini sağlar. Böylece yumurtanın döllenme olasılığı artar.
http://www.yenibiyoloji.com/wp-content/uploads/2017/12/hayvanlarda-üreme.jpg
Döllenme olayında spermler yumurta hücresine doğru hareket eder. Zona pellusidadaki (yumurtanın etrafını çevreleyen glikoprotein yapıdaki zar) reseptör moleküllere bağlanır.
Bu bağlanma ile spermin akrozomunda bulunan sindirim enzimleri zona pellusida içine salgılanır.
Enzimlerin yardımıyla sperm yumurta hücresinin zarına ulaşır, spermin zar proteinleri yumurta zarı üzerindeki reseptöre bağlanır.
Yumurta zarı ile sperm zarı kaynaşır. Bu kaynaşma ile sperm hücresinin içeriği (çekirdek ve sentriol) yumurtaya girer. Spermin sitoplazma ve kuyruğu dışarıda kalır. Sperm ve yumurtanın haploit (n kromozomlu) çekirdekleri kaynaşır.
Sperm hücresinin yumurtaya bağlanması, yumurta örtülerinde değişikliklerin meydana gelmesine neden olur.
Yumurtanın sitoplazmasında bulunan keseciklerden salgılanan enzimler, zona pellusidanın sertleşmesini sağlar. Böylece zona pellusida birden fazla spermin yumurta içine girmesini engeller.
Döllenme sonucu oluşan zigot, yüksek oranda bölünme yeteneği kazanır. Mitozla bölünen (http://www.yenibiyoloji.com/mitoz-bolunme-ve-evreleri-522/) zigottan embriyo, ondan da yeni bir birey gelişir.
Dış Döllenme
Erkek üreme hücresi olan spermlerin, dişi üreme hücresi olan yumurtayı su ortamında döllemesidir. Suda yaşayan balıklarda, kurbağalarda, yumuşakçalarda v.b. canlılarda görülür.
Döllenme sonucunda oluşan embriyo gelişimini suda tamamlar. Dış döllenmede döllenme şansı düşük olduğundan, bu şansı artırmak için çok sayıda sperm ve yumurta üretilir.
http://www.yenibiyoloji.com/wp-content/uploads/2017/12/dış-döllenme.jpg
Bunun yanında, dişi hayvanlar yumurtalarını su ortamındaki uygun yerlere bırakır ve kur davranışlarıyla erkek hayvanları yumurtaların olduğu yere çekerler. Böylecedöllenme şansı artırılmış olur.
Dış döllenmeyle çoğalan canlılarda embriyonun ihtiyacı olan besin yumurtadaki vitellüsten sağlanır. Embriyo ihtiyacı olan oksijeni difüzyonla su ortamından alırken, atıklarını da aynı yolla suya bırakır.
İç Döllenme
Spermin yumurtayı döllemesi ana canlının vücudunda gerçekleşir. Bu döllenmede çok sayıda sperm üretilirken, yumurta sayısı çok azdır (örneğin insanlarda bir tane yumurta oluşturulur).
Dış döllenmeye göre embriyo oluşma şansı çok yüksektir. İç döllenmeyle çoğalan canlılar, döllenme için suya ihtiyaç duymazlar. Bu da onların karalarda yaşamasına olanak sağlar.
İç döllenmeyle çoğalan kuş ve sürüngenlerde, embriyonun gelişimi dış ortamda ve yumurta içinde tamamlanır (Dış gelişme).
http://www.yenibiyoloji.com/wp-content/uploads/2017/12/iç-döllenme.jpg
Plesantalı memelilerde, embriyo anne vücudunda korunur ve belli bir gelişme döneminden sonra doğar (iç gelişme). Örneğin, fil, inek, koyun, insan vb. Gagalı memelilerde, yumurtalar bol besin maddesi içerir. Yumurtalar belli bir gelişim sürecinden sonra vücut dışına atılır. Yumurtadan çıkan yavrular sütle beslenir. Örneğin, platipus.
Keseli memelilerde, yumurta ana canlının vücudunda kendi besinini kullanarak gelişir. Ana vücudu yalnız koruyucudur.
Yumurtada az besin bulunduğu için yavru tam gelişmemiş olarak doğar. Gelişmesini ana canlının kesesinde tamamlar. Örneğin; Kanguru
Köpek balıkları, kertenkele, bazı böcek ve yılanlar ile akvaryum balıklarında, yumurtalar döllendikten sonra dişinin üreme kanalında kalır.
Embriyo yumurta içindeki besini kullanır. Ana vücudu embriyoya sadece koruyuculuk görevi yapar. Hayata hazır hale gelince anne vücudundan ayrılır.