AkyaziLi
06.Aralık.2017, 18:13
Primer meristem hakkında bilgi vermeden önce sizlere meristem dokuyu kısaca açıklayalım. Meristem doku, bitkilerinde büyüme noktalarında bulunan ve sürekli olarak bölünme yeteneğine sahip farklılaşarak özelleşmemiş hücre topluluklarıdır. Meristem hücreleri bol sitoplazmalı büyük çekirdekli, ince çeperli, hücrelerinin arasında boşluk bulunmayan kofulsuz veya küçük kofullu hücrelerdir. Meristem hücrelerinin bölünmesi sonucu meydana gelen yeni hücreler farklılaşarak çeşitli dokuları, dokular ise organları meydana getirerek bitkilerin büyümesini ve gelişmesini sağlamaktadır.
Meristem dokular bulundukları yere ve kökenine göre farklı şekillerde sınıflandırılır. Biz bu yazımızda primer meristem dokudan bahsedeceğimiz için kökenine göre meristemleri detaylandıracağız.
http://www.yenibiyoloji.com/wp-content/uploads/2017/12/Meristem-doku-sınıflandırılması.jpg
Bulundukları yere göre meristemler;
Uç (Apikal) Meristem : kök ve gövdenin uç kısımlarında bulunan meristem dokudur. Bitkinin boyuna büyümesini sağlamaktadır.
Yanal (lateral) Meristem : Bitkinin enine büyümesini sağlayan meristem çeşitidir.
Kökenlerine Göre Meristem Dokular ;
Primer Meristem
Embriyonik evreden itibaren devamlı bölünen ve bölünme özelliğini kaybetmemiş meristem çeşitidir. Bitkinin kök ve gövde kısımlarında bulunmaktadır. Primer meristem birincil meristem olarakta adlandırılmaktadır.
Primer meristem gibi hücreler bitkinin genellikle kök ve gövdenin uç kısımlarında yani apikal kısımlarında bulunan ve uzunlamasına bölünen meristem çeşitidir.
Primer meristemin bulunduğu bölgelere bitkinin büyüme noktaları adı verilmektedir. Primer meristem yani birincil meristemi gövde kısmında koruyucu yapraklar korurken, kök kısımlarını ise kök şapkası korumaktadır.
http://www.yenibiyoloji.com/wp-content/uploads/2017/12/primer-meristem-1.jpg
Bitkinin kök ve gövdelerinin uç kısımlarında hücrelerin hızlı bir çekilde bölünmesinden dolayı kök ve gövdenin uç kısımlarında iç içe geçmiş kalka şeklindeki üç temel kısım oluşur. Bu 3 temel kısım bitkinin büyüme noktasıdır.
Büyüme bölgelerinde bulunan primer meristem tabakaları dıştan içe doğru aşağıdaki gibi sıralanmaktadır.
Dermatojen (Protoderm)
Periblem (temel meristem)
Plerom (Prokambiyum)
http://www.yenibiyoloji.com/wp-content/uploads/2017/12/primer-meristem.jpg
Dermatojen (protoderm)
Yunanca derma: deri, genea: doğum kelimeleriden oluşmaktadır. Histogen kuramına göre, kök ve gövdenin uç kısımlarıda bulunan ve farklılaşarak epidermis yapısını oluşturan tabakadır. Primer meristemin en dış kısmında bulunan tabakadır.
Periblem
Farklılaşıp özelleşerek parankima dokusunu meydana getiren primer meristem tabakasıdır. Kabuk ve merkezi silindirin öz bölgesi priblemlerden meydana gelmektedir. Primer meristemin orta kısmında bulunan tabakadır.
Plerom
Farklılaşıp özelleşerek iletim dokusunu meydana getiren primer meristem tabakasıdır. Plerom tabaksına prokambiyum adıda veriilmektedir. Primer meristemin en iç kısmında bulunan tabakadır.
Yukarıda sıraladığımız bu tabakaların hücre toplulukları farklılaşıp özelleşerek bitkinin ileri ki yaşam sürecinde kullanabileceği doku ve yapı dönüşmektedir. Dermatojen epidermise, priblem temel dokuya, plerom iletim dokusuna dönüşmektedir.
Primer Meristem Doku (birincil bölünür doku) Görevi ;
Bitkinin uç kısımlarında bulunarak bitkinin boyuna büyümesini sağlamaktadır.
Dermatojen, periblem ve plerom gibi üç tabakadan oluşan primer meristemin bu tabakaları farklılaşarak değişmez dokuları oluşturmaktadır.
Sekonder Meristem
Bölünme özelliğini yitirmiş olan parankima hücrelerinin hormonların etkisiyle tekrar bölünme özelliğine sahip olması sonucu oluşan meristem dokulara sekonder meristem denilmektedir. Sekonder meristemler hücrenin enine büyümesini sağlamaktadır.
Sekonder meristemler vasküler kambiyum ve mantar kambiyumu olmak üzere iki hücre grubundan oluşmaktadır. Sekonder meristem hakkında detaylı bilgi sitemiz içerisinde yer alan diğer yazılarımızda mevcuttur.
Meristem dokular bulundukları yere ve kökenine göre farklı şekillerde sınıflandırılır. Biz bu yazımızda primer meristem dokudan bahsedeceğimiz için kökenine göre meristemleri detaylandıracağız.
http://www.yenibiyoloji.com/wp-content/uploads/2017/12/Meristem-doku-sınıflandırılması.jpg
Bulundukları yere göre meristemler;
Uç (Apikal) Meristem : kök ve gövdenin uç kısımlarında bulunan meristem dokudur. Bitkinin boyuna büyümesini sağlamaktadır.
Yanal (lateral) Meristem : Bitkinin enine büyümesini sağlayan meristem çeşitidir.
Kökenlerine Göre Meristem Dokular ;
Primer Meristem
Embriyonik evreden itibaren devamlı bölünen ve bölünme özelliğini kaybetmemiş meristem çeşitidir. Bitkinin kök ve gövde kısımlarında bulunmaktadır. Primer meristem birincil meristem olarakta adlandırılmaktadır.
Primer meristem gibi hücreler bitkinin genellikle kök ve gövdenin uç kısımlarında yani apikal kısımlarında bulunan ve uzunlamasına bölünen meristem çeşitidir.
Primer meristemin bulunduğu bölgelere bitkinin büyüme noktaları adı verilmektedir. Primer meristem yani birincil meristemi gövde kısmında koruyucu yapraklar korurken, kök kısımlarını ise kök şapkası korumaktadır.
http://www.yenibiyoloji.com/wp-content/uploads/2017/12/primer-meristem-1.jpg
Bitkinin kök ve gövdelerinin uç kısımlarında hücrelerin hızlı bir çekilde bölünmesinden dolayı kök ve gövdenin uç kısımlarında iç içe geçmiş kalka şeklindeki üç temel kısım oluşur. Bu 3 temel kısım bitkinin büyüme noktasıdır.
Büyüme bölgelerinde bulunan primer meristem tabakaları dıştan içe doğru aşağıdaki gibi sıralanmaktadır.
Dermatojen (Protoderm)
Periblem (temel meristem)
Plerom (Prokambiyum)
http://www.yenibiyoloji.com/wp-content/uploads/2017/12/primer-meristem.jpg
Dermatojen (protoderm)
Yunanca derma: deri, genea: doğum kelimeleriden oluşmaktadır. Histogen kuramına göre, kök ve gövdenin uç kısımlarıda bulunan ve farklılaşarak epidermis yapısını oluşturan tabakadır. Primer meristemin en dış kısmında bulunan tabakadır.
Periblem
Farklılaşıp özelleşerek parankima dokusunu meydana getiren primer meristem tabakasıdır. Kabuk ve merkezi silindirin öz bölgesi priblemlerden meydana gelmektedir. Primer meristemin orta kısmında bulunan tabakadır.
Plerom
Farklılaşıp özelleşerek iletim dokusunu meydana getiren primer meristem tabakasıdır. Plerom tabaksına prokambiyum adıda veriilmektedir. Primer meristemin en iç kısmında bulunan tabakadır.
Yukarıda sıraladığımız bu tabakaların hücre toplulukları farklılaşıp özelleşerek bitkinin ileri ki yaşam sürecinde kullanabileceği doku ve yapı dönüşmektedir. Dermatojen epidermise, priblem temel dokuya, plerom iletim dokusuna dönüşmektedir.
Primer Meristem Doku (birincil bölünür doku) Görevi ;
Bitkinin uç kısımlarında bulunarak bitkinin boyuna büyümesini sağlamaktadır.
Dermatojen, periblem ve plerom gibi üç tabakadan oluşan primer meristemin bu tabakaları farklılaşarak değişmez dokuları oluşturmaktadır.
Sekonder Meristem
Bölünme özelliğini yitirmiş olan parankima hücrelerinin hormonların etkisiyle tekrar bölünme özelliğine sahip olması sonucu oluşan meristem dokulara sekonder meristem denilmektedir. Sekonder meristemler hücrenin enine büyümesini sağlamaktadır.
Sekonder meristemler vasküler kambiyum ve mantar kambiyumu olmak üzere iki hücre grubundan oluşmaktadır. Sekonder meristem hakkında detaylı bilgi sitemiz içerisinde yer alan diğer yazılarımızda mevcuttur.