CeMo
05.Şubat.2014, 13:51
Myomlar
Bazı kadınlar,hiç bir belirti bulmadıklarından dolayı myomun farkına bile varmazlar. Diğer bazılarında ise rutin jinekolojik ya da gebeliğe ilişkin muayeneler sırasında tesadüfen
Nedir..?
Tıbbi olarak uterin leiomyoma olarak adlandırılan myomlar, uterus ( rahim ) duvarının kas ve konnektif dokusundan kaynaklanan benign ( iyi huylu-nonkanseröz-kanser olmayan ) tümörlerdir. Bir bezelye tanesi büyüklüğünden basketbol topu büyüklüğüne kadar değişebilen boyutlarda olabilir. Genellikle yuvarlak ve pembemtrak renktedirler ve uterus içinde hemen her yerde bulunabilirler. Bazıları uterusun iç tabakasına yakın yerleşimli olabilirken bazıları dış tabakaya yakındır. Yine,bazıları servikse ( rahim ağzı ) olabilirken,bazıları uterusun gövdesinde ya da tüplere yakın yerleşimli olabilirler.30 yaşından büyük kadınların yaklaşık % 30 unda tesbit edilmekle birlikte,en sık 35 – 45 yaşları arasında görülür.
Belirtiler
Bazı kadınlar,hiç bir belirti bulmadıklarından dolayı myomun farkına bile varmazlar. Diğer bazılarında ise rutin jinekolojik ya da obstetrik ( gebeliğe ilişkin ) muayeneler sırasında tesadüfen tesbit edilirler.Ancak çoğu zaman büyümekle orantılı olarak aşağıdaki belirtileri vermeye başlarlar ;
Fazla miktarda adet kanamaları
Cinsel ilişki sonrası kanama
Adet arası dönemlerde ara – kanamaları veya lekelenme şeklinde kanamalar
Genel olmamakla birlikte sık sık idrara çıkma
Karında büyüme veya şişlik
Adet dönemlerinde ya da cinsel ilişki sırasında alt – bel ağrısı ( kuyruk sokumuna doğru )
Fazla miktarda kanamalara bağlı olarak gelişen kansızlık
Kısırlık ( tüplerin ya da rahimin ağzını tıkayan myomlar )
Kabızlık ( büyük myomlar barsaklara bası yaparak barsak içinde dışkının ilerlemesine engel olmak suretiyle kabızlığa neden olabilirler )
Tekrarlayan düşükler (döllenmiş yumurtanın rahim içinde gömülüp kalmasını engeleyici şekilde yerleşmiş olan myomlar )
Teşhis...
Doktorunuz tıbbi hikayenizi alırken yaşınızı ve ırk ve aile öykünüzü ( genetik yatkınlık açısından ) göz önüne alacaktır.Bunun nedeni myom oluşma riskinin orta yaşlı kadınlarda,siyah ırkta,çocuk doğurmuş olanlarda ve yakın kadın akrabalarında ( anne ,kızkardeş...) myom bulunanlarda daha fazla görülmesidir.
Genellikle,farkında olunmazken sadece jinekolojik muayene sırasında doktorunuzun eliyle hissetmesiyle ya da direk ultrasonografik inceleme sırasında tesbit edillecektir.Bu durumda doktorunuz tanıyı desteklemek için daha ayrıntılı bir kısım incelemelere başvurabilir ;
Ultrasonografi ; Ağrısız ve acısız olan bu inceleme yönteminde ya karın üstünde gezdirilen ya da vajina içine sokulan bir aparat yardımıyla,eko denilen ses dalgalırının yarattığı görüntülerle iç genital organlarınızın değerlendirilir.
Histeroskopi ; Bu işlem sırasında teleskop prensibiyle çalışan,ince ancak uzunca bir optik aparat vajina ve serviksi aşarak rahim içine doğru sokulur.Bu sayede doktor rahim içini gözlemleyerek anormal bir oluşum olup olmadığını değerlendirir.
Laparoskopi ; Bu inceleme yöntemi,laparoskop denen,optik özelliklere sahip ince bir tüp şeklindeki aparatın,karından yapılan çok küçük bir kesiden karın içine sokularak doktorun karın içini görebilmesi esasına dayanır.
Histerosalpingografi ( HSG ) ; Bu ilaçlı film tekniğinde ise yine vajinal yoldan rahim ağzının hemen iç kısmına kadar giren ince bir tüple içeri verilen ilacın,rahim içinden tüpler aracılığı ile karın boşluğuna kadar yayılması görüntülenerek,bu organlardaki anomaliler hakkında bilgi edinme amaçlanmıştır.
Ne kadar beklenmeli..?
Myomların sayısı,büyklükleri ve büyüme hızları kadından kadına farklılıklar gösterir.Genel olarak,myomların büyümesi östrojen başta olmak üzere kadınlık hormonlarıyla ilgili olduğundan,küçük myomlar menopoza girince yok olabilir veya küçülebilirler.Bununla birlikte büyük boyutlardaki myomlar daha uzun vadeli problemler teşkil edebilirler.Henüz üreme çağındaki myomlu bir kadının myomu ameliyat ile çıkarılırsa menopoza kadar tekrar myom çıkma olasılığı her zaman vardır.Bu nedenle eğer herhangi bir şikayet vermiyorsa ve başka hastalıklar için potansiyel teşkil etmiyorsa,özellikle üreme çağındaki kadınlarda beklemek ya da ilaç tedavisi ile idame edebilmek daha akıllıca görünmekle birlikte doktorunuzun insiyatifi her zaman için daha önemlidir.
Korunma
Bu gün hala myomların niçin geliştiği tam olarak aydınlatılmış değildir.Bununla birlikte yapılan çalışmalarda sedanter yaşayan ve şişman kadınlarda daha çok görülmesine karşın atletik kadınlarda daha seyrek görülmesi,korunmada kas aktivitesinin önemi olup olmadığını düşündürmektedir.
Tedavi
Myomlar genellikle,küçük olduklarında ve şikayete neden olmadıklarında tedavi gerektirmezler.Buna rağmen,belirgin semptom verenler,fertiliteyi etkileyecek kadar büyük olanlar veya kanser ya da benzeri habis tümörlerle karışabilecek özellikte olanlar tedavi gerektirebilirler.
Eğer myomunuz küçük ve semptom vermiyorsa muhtemelen doktorunuz ‘’ bekle ve gör ‘’ şeklinde bir yaklaşımda bulunacaktır.Myomun büyüme hızını belirlemek için 6 ay arayla jinekolojik muayeneye çağıracaktır.Bazı durumlarda,myom nedeniyle olan anormal kanamaları kesmek ve myomu biraz olsun küçültebilmek için ilaç tedavisi uygulanabilir.
Eğer bir myom cerrahi yolla tedavi edilmesi gerekiyosa, bir kaç değişik seçenek vardır. Bunlardan biri myomun uterus duvarından basittçe sıyrılarak çıkarılmasıdır ki buna myomektomi denir. Bu işlem sıklıkla laparoskopi yolu ile uygulanır. Myomektomi ameliyatı çocuk isteyen kadınlarda uterusun korunmasını sağlayan konservatif bir yaklaşımdır. Bununla birlikte bu ameliyat uterus duvarında incelmeye neden olabildiği için daha sonraki gebeliklerde vajinal (normal) doğum yerine, sezeryan tercih edilmek zorunda kalınabilir. Eğer myom laparoskopik olarak alınamayacak kadar büyük ise, o zaman karını açarak uygulanan klasik ameliyat (laparatomi) yolu ile myomektomi gerçekleştirilir.
Yakın zamana kadar büyüme gösteren myomu olan bir kadında ilk tercih edilen ameliyat histerektomi (cerrahi olarak rahimin alınması) iken, artık terk edilmeye yüz tutmuştur. Her ne kadar histerektomi ameliyatı Amerika’da ikinci sıklıkla yapılan ameliyat olsa bile, 1987 lerden itibaren giderek azalmıştır. Histerektomi kararı hem cerrahlar hem de hastalar tarafından artık çok daha dikkatli bir şekilde alınmaktadır. Uterusu alınmadan önce kadının ****olojik ve psikolojik ihtiyaçları mutlak suretle göz önünde tutulmalıdır. Bununla birlikte, özellikle çocuk sahibi olma arzusu bulunmayan kadınlarda fazla sayıda myom olması durumunda hepsine tek tek myomektomi uygulamaktansa, histerektomi ile rahimin tümden alınması daha mantıklı bir yaklaşım olabilir.
Ne zaman doktora başvurmalıdır..?
Aşağıdaki belirtilerin olması halinde her kadın doktoruna başvurmalıdır; fazla miktarda yada uzamış adet kanamaları, cinsel ilişki sonrasında vajinal kanama, adet arası vajinal kanam yada lekelenme tarzı kanamalar, olağan dışı sık idrara çıkma veya cinsel ilişki yada adet sırasında bel ağrısı...
Eğer şiddetli pelvik ağrı yada şiddetli vajinal kanamanız varsa, acil olarak doktorunuza başvurunuz.
Takip
Myomların büyümesi kadınlık hormonlarına (özellikle östrojen) bağlı olduğundan, menopoz sonrasında sıklıkla küçülür yada tamamen kaybolurlar. Bir çok kadının doğurganlık döneminde küçük yada orta büyüklükte miyomları vardır ve bununla birlikte gebelik sırasında yada sonrasında çok az şikayete neden olabilecekleri gibi, hiç bir belirtide vermeyebilirler.
Bazı kadınlar,hiç bir belirti bulmadıklarından dolayı myomun farkına bile varmazlar. Diğer bazılarında ise rutin jinekolojik ya da gebeliğe ilişkin muayeneler sırasında tesadüfen
Nedir..?
Tıbbi olarak uterin leiomyoma olarak adlandırılan myomlar, uterus ( rahim ) duvarının kas ve konnektif dokusundan kaynaklanan benign ( iyi huylu-nonkanseröz-kanser olmayan ) tümörlerdir. Bir bezelye tanesi büyüklüğünden basketbol topu büyüklüğüne kadar değişebilen boyutlarda olabilir. Genellikle yuvarlak ve pembemtrak renktedirler ve uterus içinde hemen her yerde bulunabilirler. Bazıları uterusun iç tabakasına yakın yerleşimli olabilirken bazıları dış tabakaya yakındır. Yine,bazıları servikse ( rahim ağzı ) olabilirken,bazıları uterusun gövdesinde ya da tüplere yakın yerleşimli olabilirler.30 yaşından büyük kadınların yaklaşık % 30 unda tesbit edilmekle birlikte,en sık 35 – 45 yaşları arasında görülür.
Belirtiler
Bazı kadınlar,hiç bir belirti bulmadıklarından dolayı myomun farkına bile varmazlar. Diğer bazılarında ise rutin jinekolojik ya da obstetrik ( gebeliğe ilişkin ) muayeneler sırasında tesadüfen tesbit edilirler.Ancak çoğu zaman büyümekle orantılı olarak aşağıdaki belirtileri vermeye başlarlar ;
Fazla miktarda adet kanamaları
Cinsel ilişki sonrası kanama
Adet arası dönemlerde ara – kanamaları veya lekelenme şeklinde kanamalar
Genel olmamakla birlikte sık sık idrara çıkma
Karında büyüme veya şişlik
Adet dönemlerinde ya da cinsel ilişki sırasında alt – bel ağrısı ( kuyruk sokumuna doğru )
Fazla miktarda kanamalara bağlı olarak gelişen kansızlık
Kısırlık ( tüplerin ya da rahimin ağzını tıkayan myomlar )
Kabızlık ( büyük myomlar barsaklara bası yaparak barsak içinde dışkının ilerlemesine engel olmak suretiyle kabızlığa neden olabilirler )
Tekrarlayan düşükler (döllenmiş yumurtanın rahim içinde gömülüp kalmasını engeleyici şekilde yerleşmiş olan myomlar )
Teşhis...
Doktorunuz tıbbi hikayenizi alırken yaşınızı ve ırk ve aile öykünüzü ( genetik yatkınlık açısından ) göz önüne alacaktır.Bunun nedeni myom oluşma riskinin orta yaşlı kadınlarda,siyah ırkta,çocuk doğurmuş olanlarda ve yakın kadın akrabalarında ( anne ,kızkardeş...) myom bulunanlarda daha fazla görülmesidir.
Genellikle,farkında olunmazken sadece jinekolojik muayene sırasında doktorunuzun eliyle hissetmesiyle ya da direk ultrasonografik inceleme sırasında tesbit edillecektir.Bu durumda doktorunuz tanıyı desteklemek için daha ayrıntılı bir kısım incelemelere başvurabilir ;
Ultrasonografi ; Ağrısız ve acısız olan bu inceleme yönteminde ya karın üstünde gezdirilen ya da vajina içine sokulan bir aparat yardımıyla,eko denilen ses dalgalırının yarattığı görüntülerle iç genital organlarınızın değerlendirilir.
Histeroskopi ; Bu işlem sırasında teleskop prensibiyle çalışan,ince ancak uzunca bir optik aparat vajina ve serviksi aşarak rahim içine doğru sokulur.Bu sayede doktor rahim içini gözlemleyerek anormal bir oluşum olup olmadığını değerlendirir.
Laparoskopi ; Bu inceleme yöntemi,laparoskop denen,optik özelliklere sahip ince bir tüp şeklindeki aparatın,karından yapılan çok küçük bir kesiden karın içine sokularak doktorun karın içini görebilmesi esasına dayanır.
Histerosalpingografi ( HSG ) ; Bu ilaçlı film tekniğinde ise yine vajinal yoldan rahim ağzının hemen iç kısmına kadar giren ince bir tüple içeri verilen ilacın,rahim içinden tüpler aracılığı ile karın boşluğuna kadar yayılması görüntülenerek,bu organlardaki anomaliler hakkında bilgi edinme amaçlanmıştır.
Ne kadar beklenmeli..?
Myomların sayısı,büyklükleri ve büyüme hızları kadından kadına farklılıklar gösterir.Genel olarak,myomların büyümesi östrojen başta olmak üzere kadınlık hormonlarıyla ilgili olduğundan,küçük myomlar menopoza girince yok olabilir veya küçülebilirler.Bununla birlikte büyük boyutlardaki myomlar daha uzun vadeli problemler teşkil edebilirler.Henüz üreme çağındaki myomlu bir kadının myomu ameliyat ile çıkarılırsa menopoza kadar tekrar myom çıkma olasılığı her zaman vardır.Bu nedenle eğer herhangi bir şikayet vermiyorsa ve başka hastalıklar için potansiyel teşkil etmiyorsa,özellikle üreme çağındaki kadınlarda beklemek ya da ilaç tedavisi ile idame edebilmek daha akıllıca görünmekle birlikte doktorunuzun insiyatifi her zaman için daha önemlidir.
Korunma
Bu gün hala myomların niçin geliştiği tam olarak aydınlatılmış değildir.Bununla birlikte yapılan çalışmalarda sedanter yaşayan ve şişman kadınlarda daha çok görülmesine karşın atletik kadınlarda daha seyrek görülmesi,korunmada kas aktivitesinin önemi olup olmadığını düşündürmektedir.
Tedavi
Myomlar genellikle,küçük olduklarında ve şikayete neden olmadıklarında tedavi gerektirmezler.Buna rağmen,belirgin semptom verenler,fertiliteyi etkileyecek kadar büyük olanlar veya kanser ya da benzeri habis tümörlerle karışabilecek özellikte olanlar tedavi gerektirebilirler.
Eğer myomunuz küçük ve semptom vermiyorsa muhtemelen doktorunuz ‘’ bekle ve gör ‘’ şeklinde bir yaklaşımda bulunacaktır.Myomun büyüme hızını belirlemek için 6 ay arayla jinekolojik muayeneye çağıracaktır.Bazı durumlarda,myom nedeniyle olan anormal kanamaları kesmek ve myomu biraz olsun küçültebilmek için ilaç tedavisi uygulanabilir.
Eğer bir myom cerrahi yolla tedavi edilmesi gerekiyosa, bir kaç değişik seçenek vardır. Bunlardan biri myomun uterus duvarından basittçe sıyrılarak çıkarılmasıdır ki buna myomektomi denir. Bu işlem sıklıkla laparoskopi yolu ile uygulanır. Myomektomi ameliyatı çocuk isteyen kadınlarda uterusun korunmasını sağlayan konservatif bir yaklaşımdır. Bununla birlikte bu ameliyat uterus duvarında incelmeye neden olabildiği için daha sonraki gebeliklerde vajinal (normal) doğum yerine, sezeryan tercih edilmek zorunda kalınabilir. Eğer myom laparoskopik olarak alınamayacak kadar büyük ise, o zaman karını açarak uygulanan klasik ameliyat (laparatomi) yolu ile myomektomi gerçekleştirilir.
Yakın zamana kadar büyüme gösteren myomu olan bir kadında ilk tercih edilen ameliyat histerektomi (cerrahi olarak rahimin alınması) iken, artık terk edilmeye yüz tutmuştur. Her ne kadar histerektomi ameliyatı Amerika’da ikinci sıklıkla yapılan ameliyat olsa bile, 1987 lerden itibaren giderek azalmıştır. Histerektomi kararı hem cerrahlar hem de hastalar tarafından artık çok daha dikkatli bir şekilde alınmaktadır. Uterusu alınmadan önce kadının ****olojik ve psikolojik ihtiyaçları mutlak suretle göz önünde tutulmalıdır. Bununla birlikte, özellikle çocuk sahibi olma arzusu bulunmayan kadınlarda fazla sayıda myom olması durumunda hepsine tek tek myomektomi uygulamaktansa, histerektomi ile rahimin tümden alınması daha mantıklı bir yaklaşım olabilir.
Ne zaman doktora başvurmalıdır..?
Aşağıdaki belirtilerin olması halinde her kadın doktoruna başvurmalıdır; fazla miktarda yada uzamış adet kanamaları, cinsel ilişki sonrasında vajinal kanama, adet arası vajinal kanam yada lekelenme tarzı kanamalar, olağan dışı sık idrara çıkma veya cinsel ilişki yada adet sırasında bel ağrısı...
Eğer şiddetli pelvik ağrı yada şiddetli vajinal kanamanız varsa, acil olarak doktorunuza başvurunuz.
Takip
Myomların büyümesi kadınlık hormonlarına (özellikle östrojen) bağlı olduğundan, menopoz sonrasında sıklıkla küçülür yada tamamen kaybolurlar. Bir çok kadının doğurganlık döneminde küçük yada orta büyüklükte miyomları vardır ve bununla birlikte gebelik sırasında yada sonrasında çok az şikayete neden olabilecekleri gibi, hiç bir belirtide vermeyebilirler.